‘స్వేచ్ఛ’కు సంస్థ బాధ్యత వహించదు
ABN, Publish Date - Jun 21 , 2025 | 08:39 AM
విద్యాసంస్థలలో భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛ రెక్కలు విరిచివేయడంపై -ప్రొఫెసర్ యోగేంద్రయాదవ్ జూన్ 13న ఆంధ్రజ్యోతిలో రాసిన వ్యాసం నాణేనికి ఒక వైపు మాత్రమే. విద్యాపరమైన విషయాలు, ప్రజా సంబంధాల విషయాలలో ఆయనకున్న విస్తృత అనుభవంతో ప్రొఫెసర్ యాదవ్, ఆయన ఆలోచనా విధానాన్ని అంగీకరించేవారు నాణెం మరొక వైపు కూడా చూడాలి.
విద్యాసంస్థలలో భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛ రెక్కలు విరిచివేయడంపై -ప్రొఫెసర్ యోగేంద్రయాదవ్ జూన్ 13న ఆంధ్రజ్యోతిలో రాసిన వ్యాసం నాణేనికి ఒక వైపు మాత్రమే. విద్యాపరమైన విషయాలు, ప్రజా సంబంధాల విషయాలలో ఆయనకున్న విస్తృత అనుభవంతో ప్రొఫెసర్ యాదవ్, ఆయన ఆలోచనా విధానాన్ని అంగీకరించేవారు నాణెం మరొక వైపు కూడా చూడాలి.
హైదరాబాద్ విశ్వవిద్యాలయం, జవహర్లాల్ నెహ్రూ విశ్వవిద్యాలయం, టాటా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సోషల్ సైన్సెస్ వంటి సంస్థలు కొన్ని అగ్రశ్రేణి లిబరల్ ఆర్ట్స్ సంస్థలుగా గుర్తింపు పొందాయి. ఇటీవల, అశోక విశ్వవిద్యాలయం భారతదేశంలోని ఉత్తమ లిబరల్ ఆర్ట్స్ విశ్వవిద్యాలయాలలో ఒకటిగా ఖ్యాతిని సంపాదించుకుంది. విద్యార్థులు తమ తత్వాలకు అనుగుణంగా స్వతంత్ర నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో, వారి పెరుగుదలను రూపొందించడంలో మానవీయ శాస్త్రాలు, సామాజిక శాస్త్రాల పాత్రను వివరిస్తూ, ఈ రకమైన సంస్థలలో వాటి పరిధిని తగ్గిస్తున్నారని వాదించారు. ఇటీవలి ‘ఆపరేషన్ సిందూర్’ తర్వాత డాక్టర్ అలీఖాన్ మహమూదాబాద్కు సంబంధించిన విషయాలలో సంజీవ్ బిక్ చందాని (అశోక విశ్వవిద్యాలయ స్థాపకుల్లో ఒకరు) అనుసరించిన విధానాన్ని ప్రొఫెసర్ యాదవ్ వ్యాసం ప్రశ్నిస్తుంది. ఇలాంటి విషయాలను పరిష్కరించే విషయంలో విశ్వవిద్యాలయం ఎందుకు మరింత ఉదారంగా ఉండాలో అర్థం కావడం లేదు. ఈ సమస్యకు మూలకారణం భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛ. దీనిని పరిశీలిద్దాం.
ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రజాస్వామ్య దేశాలలో వ్యక్తీకరణ స్వేచ్ఛ విస్తృతంగా ప్రశంశ పొందింది. ఇది ప్రజాస్వామ్యం పనిచేయడానికి కీలకమైన అంశంగా, పౌరులు బహిరంగ చర్చలో పాల్గొనడానికీ ప్రభుత్వాన్ని జవాబుదారీగా ఉంచడానికీ వీలు కల్పిస్తుంది. ఇది సత్యాన్ని అన్వేషించడంలో సహాయపడుతుందని, ఆలోచనలను బహిరంగంగా పంచుకోవడానికి వీలు కల్పిస్తుందని భావిస్తున్నారు. అయితే, ‘వ్యక్తులు’ తమను తాము వ్యక్తీకరించుకోవడానికి, సమాజానికి దోహదపడటానికి అధికారం ఇచ్చే సాధనంగా దీనిని చూడాలి. భారత రాజ్యాంగం ముఖ్య లక్షణాలలో ఒకటి, ఆర్టికల్ 19(1)(a) ద్వారా భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛకు ప్రాథమిక హక్కుగా హామీ ఇవ్వడం అనేది తెలిసిన విషయమే. ఈ స్వేచ్ఛ ‘పౌరులు’ తమ ఆలోచనలు, అభిప్రాయాలను ప్రసంగం, రచన, ముద్రణ, దృశ్య ప్రాతినిధ్యాలతో సహా వివిధ మార్గాల ద్వారా స్వేచ్ఛగా వ్యక్తీకరించడానికి అనుమతిస్తుంది.
అటువంటి స్వేచ్ఛ సంపూర్ణమైనది కాదని, జాతీయ భద్రత, ఇతర చట్టబద్ధమైన ప్రయోజనాల కోసం సహేతుకమైన పరిమితులకు లోబడి ఉంటుందని కూడా సూచితమైంది. దీనిని సుప్రీంకోర్టు, హైకోర్టులు పునరుద్ఘాటించాయి. దేశం ఐక్యత, సమగ్రతను కాపాడటానికి లేదా దేశ భద్రతను కాపాడటానికి లేదా సమాజంలో శాంతిభద్రతలను కాపాడటానికి కూడా ఆంక్షలు విధించవచ్చు. ఇంకా, నైతిక ప్రమాణాలు, మర్యాదలను కాపాడటానికి ఈ స్వేచ్ఛపై పరిమితులు ఉండవచ్చు. పరిమితులతో వచ్చే వ్యక్తీకరణ స్వేచ్ఛ అనేది ఒక ‘వ్యక్తి’ ప్రాథమిక హక్కు. భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛపై పరిమితులను ఉద్దేశపూర్వకంగా ఉల్లంఘిస్తే ‘వ్యక్తి’ బాధ్యత వహిస్తాడు, కానీ సంస్థ బాధ్యత వహించదు. అతను భావ ప్రకటనా స్వేచ్ఛపై విధించిన పరిమితిని దాటినా, సంస్థ వ్యక్తికి మద్దతు ఇవ్వాలని ఆశించడం సమర్థించలేం. సంస్థలు ఒక వ్యక్తితో కాకుండా వ్యక్తుల సమూహం రూపొందుతాయి. వ్యక్తులు వారి వాక్/రచన స్వేచ్ఛను వ్యక్తపరిచేటప్పుడు, స్వేచ్ఛ పరిమితుల్లో ఉంటే విద్యాసంస్థలు ఎక్కువగా అనుకూలంగా ఉంటాయి. విద్యార్థులు/అధ్యాపకులు వ్యక్తపరిచే స్వేచ్ఛను వ్యక్తిగతంగా చూడాలి, విద్యా సంస్థలు బాధ్యత వహించలేవు.
వ్యాసం/ప్రదర్శనలో వ్యక్తీకరించబడిన అభిప్రాయాలు వ్యక్తిగతమైనవని, సంస్థ బాధ్యత వహించదని వార్తాపత్రికలు, టెలివిజన్ ఛానెళ్లు, ఇతర మీడియా నిరాకరణలను మనం చూస్తున్నాం. అదేవిధంగా, స్వేచ్ఛను దాని పరిమితుల్లో ఉపయోగించనప్పుడు అధ్యాపకులను లేదా విద్యార్థులను విద్యాసంస్థలు కూడా రక్షించలేవు.
- పొదిలే అప్పారావు, మాజీ వైస్ ఛాన్సలర్, యూనివర్సిటీ ఆఫ్ హైదరాబాద్
ఈ వార్తలు కూడా చదవండి.
స్వల్పంగా తగ్గిన బంగారం ధరలు. ఈ రోజు బంగారం, వెండి ధరలు ఎలా ఉన్నాయంటే..
యోగాను 130 దేశాల్లో జరుపుకుంటున్నాం..పోస్టల్ స్టాంపుల విడుదల
Read Latest Telangana News and National News
Updated Date - Jun 21 , 2025 | 08:39 AM
